Tot hier en niet verder

Ik sta samen met Linda, een bekende van me, te wachten bij een service-balie. We zijn geanimeerd in gesprek en wekken daarmee waarschijnlijk niet de indruk dat we met groot ongeduld de minuten aftellen totdat we aan de beurt zijn. De persoon voor ons is klaar en voordat wij goed en wel ons gesprek hebben kunnen afronden, komt van links een man voorgesorteerd die met trefzekere stappen op de balie afkomt en zijn verhaal begint te doen. Wij kijken elkaar verbaasd aan en Linda zegt grinnikend: ‘Deze meneer laten wij blijkbaar voorgaan!’ Hij krijgt niet wat hij wil van de dame van de service-balie en beent al snel woest weg. Ik kan een ‘Eigen schuld, dikke bult!’, amper onderdrukken. Anders dan Linda, was ik helemaal niet zo geamuseerd door het voorval. De stekelbaars in mij voelde alle stekeltjes overeind komen omdat deze man een ‘tot hier en niet verder’-grens van mij had overschreden.

Die grens ken ik uit een Toon Tellegen verhaal waarin hij vertelt over de eekhoorn die een streep trekt op het pad in het bos omdat hij altijd al de behoefte had om te weten waar hij aan toe was. ‘Tot hier en niet verder’, zegt hij tegen zichzelf en gaat bij de streep zitten. Hij tuurt naar de andere kant van de streep en voelt dat het daar echt anders is. Maar hoe anders, kan hij niet precies onder woorden brengen. Dan wordt hij geroepen door de krekel die iets heeft gevonden dat hij samen met de eekhoorn wil opeten. Het lastige is alleen, dat de krekel aan de andere kant van de lijn zit. De eekhoorn treuzelt een beetje, maar als hij de heerlijke geur van een beukennoot ruikt, besluit hij de streep snel uit te vegen en naar de krekel te lopen. Tegen de tijd dat hij bij de krekel is aangekomen, heeft die de beukennoot allang opgepeuzeld. Dan neemt hij een belangrijk besluit: “Hij nam zich voor nooit meer een streep te trekken of zich iets voor te nemen of te willen weten waar hij aan toe was”.*

Maar werkt een streep niet ook heilzaam en begrenzend? Ik zie in mijn vriendenkring en mijn werkpraktijk regelmatig mensen die juist moeite hebben om hun grenzen aan te geven. Ze laten het belang van de ander dan prevaleren boven dat van zichzelf, raken overspoeld  en verliezen daarmee de regie op hun werk of hun leven. Het gaat er wellicht veel meer om hoe je met grenzen en strepen omgaat: een streep is dan wel recht en rigide, maar een lijn kan ook kronkelen en bewegelijk zijn. Misschien is het ook voor mij een mooie uitdaging om wat meer mentale souplesse te ontwikkelen en met situaties mee te bewegen als het kan en me alleen teweer te stellen als het echt nodig is. Of, nóg een treedje hoger, om zacht en sterk tegelijk te zijn. De Chinese filosoof Lao Tse uit de 6e eeuw voor Christus verwoordt het prachtig in dit citaat: “Water is fluid, soft and yielding. But water will wear away rock, which is rigid and cannot yield. As a rule, whatever is fluid, soft and yielding will overcome whatever is rigid and hard. This is another paradox: what is soft is strong.” Ja, ik ga me bekwamen in zachte, soepele strepen.

*Uit: ‘Misschien wisten zij alles’ van Toon Tellegen

Geschreven door