Niet ‘niet’
Ik sta met twee grote kannen in mijn handen bij het aanrecht. Links een thermoskan die ik heb voorverwarmd en dus vol zit met heet water, rechts een kan met koffie. ‘Niet de koffie wegkiepen’, zeg ik in gedachten tegen mezelf. En nog geen seconde later zie ik een bruine stomende golf door de gootsteen gorgelen en sta ik bedremmeld naar mijn volle thermoskan warm water te kijken.
De roze olifant
En ik had het kunnen weten. Toen ik een aantal jaar geleden een NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren) opleiding deed, leerde ik dat het menselijk brein niet zoveel kan met ‘niet’. Ik haal in mijn coaching ook wel eens het overbekende voorbeeld aan waarin er tegen je wordt gezegd om niet aan een roze olifant te denken. Wat gebeurt er bij veel mensen? Er verschijnt een roze olifant op je netvlies. En zie hem dan nog maar eens weg te krijgen.
Wat dan wel?
Veel beter werkt het om onder woorden te brengen wat je wél wilt. Dus in mijn voorbeeld had ik beter tegen mezelf kunnen zeggen: “De thermoskan met water giet ik leeg.” Grote kans dat het dan wel goed was gegaan. Ook in communicatie werkt het effectiever om aan te geven wat je wilt in plaats van wat je niet wilt. Zo herinner ik me dat ik tijdens een training een rollenspel moest doen. De trainer zei: “Let maar niet op mij. Ik ben er niet.” Je kunt je waarschijnlijk indenken dat ik het hele rollenspel juist met zijn aanwezigheid ben bezig geweest. Het was effectiever geweest als hij mij en mijn tegenspeler had aangeraden om ons op elkaar of op de opdracht te concentreren.
Helemaal nooit niet?
Maar stel je nou voor dat je jezelf iets ten doel hebt gesteld. Ik wil bijvoorbeeld beter Italiaans leren spreken. Toen ik vorig jaar een cursus deed stuitte ik op de congiuntivo imperfetto. Op een gegeven moment hoorde ik mezelf verzuchten dat ik het een totaal onbegrijpelijke werkwoordsvorm vond. In zo’n geval is het juist wél handig om ‘niet’ te gebruiken. Maar dan in combinatie met het woordje ‘nog’: “Ik vind die congiuntivo imperfetto nog niet zo makkelijk”. Dan draagt het probleem ineens de belofte in zich dat het op enig moment wel makkelijk kan worden. Als ik maar vaak genoeg ‘nog niet’ zeg en wat studeer op mijn werkwoordsvormen dan.
8 Comments